Webpino unha web viva

Nada máis comezar este venres, 27 de xuño de 2025, pasaban poucos minutos das doce da noite, mentres algúns de nós mirabamos as estrelas, eu tiven unha experiencia sorprendente e, sobre todo, profundamente inquietante: a visión dun "tren de luces" movéndose en fila polo ceo nocturno. Non era un fenómeno natural, nin moito menos, senón unha nova e crúa realidade que nos afecta a todos: as megaconstelacións de satélites como Starlink.

Cando e como comezaron estes "trens" no noso ceo?

A historia destes "trens" no noso ceo é relativamente recente pero de rápido crecemento. A empresa que está detrás da maioría destas observacións é SpaceX, co seu proxecto Starlink, liderado por Elon Musk. O primeiro lanzamento dunha ringleira significativa de satélites Starlink tivo lugar en maio de 2019. Dende entón, os lanzamentos convertéronse en algo habitual, enviando ao espazo decenas de satélites en cada misión. A idea inicial é despregar miles de satélites en órbita baixa para crear unha rede global de internet de banda ancha, especialmente para zonas remotas onde a conectividade tradicional é deficiente. O que vemos como "trens" son precisamente eses grupos de satélites que, recén liberados do foguete, aínda non se espallaron para ocupar as súas órbitas definitivas.

Un "progreso" que nos rouba o ceo e o noso dereito a miralo

Moitos de nós coñecemos as noites de verdade, as de cando nas nosas aldeas a luz pública era unha quimera e mesmo a das casas se ía con frecuencia, ou directamente non existía. Naquela escuridade auténtica, coñecemos o ceo e as estrelas con todo o seu esplendor e misterio e cunha Vía Láctea brillando como un río de luz que nos guía.

Por iso, o que vin este venres non é só un espectáculo: é unha inxustiza tremenda. O ceo, que sempre foi de todos e un lugar sagrado para a observación, a inspiración e a ciencia, está sendo invadido e alterado por intereses privados. Este "progreso" que se nos vende como inevitable, e que se escuda nas "comunicacións", non é máis que unha excusa para pasar por riba dos nosos dereitos máis fundamentais: o dereito a mirar un ceo libre de artefactos privados.

Estamos a asistir a unha privatización e unha contaminación do espazo sen precedentes. Estes satélites reflicten a luz do sol, creando trazos brillantes que dificultan enormemente as observacións astronómicas e arruínan a visión natural das estrelas. Ademais, cada lanzamento aumenta o risco de colisións en órbita, xerando cada vez máis lixo espacial, convertendo o noso ceo nun vertedoiro futuro. Se hoxe estamos así, con apenas uns poucos miles de satélites, como estarán as nosas noites dentro de 100 anos? Estarán os nosos netos condenados a ver só unha maraña de luces artificiais no que antes era un ceo estrelado? É crucial que esixamos responsabilidade. O ceo non é unha autoestrada para o lucro de ninguén; é un patrimonio da humanidade.

Que pensas ti sobre isto? Déixanos o teu comentario ou únete ao noso grupo de debate en WhatsApp para compartir a túa experiencia. A túa voz é importante.

Máis aló das estrelas: O perigo real dos "trens de satélites"

Recibín varias opinións sobre o meu anterior post, hai unha que quero compartir e á que lle quero dar a volta, porque toca unha fibra aínda máis sensible e preocupante. Un lector/a sinalaba: "Creo que o menor dos problemas que nos van dar [os trens de satélites] é o tema de impedirnos ver as estrelas... Por suposto que é moi bucólico, pero preocúpame máis o para que o fan (sábeno eles) e as consecuencias que van ter sobre a saúde das persoas e do planeta (iso ten que xerar, máis alá do que fagan con eles, unha radiación electromagnética que nos funde)..."

A preocupación real e moito máis que a perda de non poder ollar as estrelas.

E teño que dicir que ten toda a razón. A visión das estrelas é, si, fermosa e bucólica, un dereito que nos queren quitar. Pero a reflexión vai moito máis aló. Detrás da promesa de "internet para todos" escóndese un abismo de incógnitas e temores lexítimos. A verdade é que o para que están a encher o espazo con miles e miles destes artefactos é algo que só eles, os que teñen o poder e os cartos, saben realmente. E, por desgraza, a historia ensínanos que as grandes promesas de progreso tecnolóxico adoitan vir acompañadas de consecuencias ocultas e moitas veces irreversibles.

O Ceo a prezo de Ouro. Por que os gobernos permiten a invasión dos "trens de satélites"

Xa expresei a miña profunda inquedanza ao ver ese "tren de luces" cruzando o ceo da nosa aldea. Unha visión que para moitos evoca a beleza, pero que para min e outros, supón unha auténtica inxustiza e unha ameaza. Un lector xa apuntaba a pregunta clave: "preocúpame máis o para que o fan (sábeno eles) e as consecuencias que van ter sobre a saúde das persoas e do planeta". Hoxe afondamos niso: por que os gobernos o permiten e que beneficios (se os hai) obtemos todos?

A gran promesa: Internet global e os seus "beneficios"

A principal razón pola que empresas como SpaceX (con Starlink) están a encher o espazo con miles de satélites é para crear unha rede global de internet de banda larga e baixa latencia. A promesa é moi atractiva:

• Acceso a zonas remotas e rurais: Este é o beneficio máis publicitado e, sen dúbida, o máis significativo. En moitas partes do mundo, incluída Galicia rural, o acceso a internet de alta velocidade é limitado ou inexistente. Starlink ofrece unha alternativa para conectar casas, negocios e comunidades onde a fibra óptica ou o ADSL non chegan. Isto pode supor un impulso para a educación, a economía local e os servizos esenciais en áreas illadas.
• Baixa latencia: A diferenza dos satélites de comunicación tradicionais (que orbitan moito máis lonxe da Terra), os Starlink están en órbita baixa (LEO, uns 550 km). Isto reduce o tempo que tarda o sinal en ir e vir, o que é crucial para aplicacións como as videoconferencias, os xogos en liña ou as operacións remotas, onde cada milisegundo conta.
• Conectividade de respaldo e mobilidade: Tamén se ve como unha opción para a conectividade de emerxencia en caso de desastres naturais que danen infraestruturas terrestres, ou para usos en vehículos, barcos ou avións que necesitan conexión constante.

Estes son os "pros" que se presentan ao público, os argumentos que xustifican o custo e o impacto da instalación destas megaconstelacións.

Por que os gobernos dan luz verde a esta "invasión"?

A pesar das preocupacións que xeramos moitos cidadáns e científicos, os gobernos e as axencias espaciais adoitan dar o visto bo a estes lanzamentos por varias razóns:

1. Potencial económico e estratéxico: A conectividade global é vista como un motor de crecemento económico. Ademais, o control destas redes pode ter un valor estratéxico e de seguridade nacional considerable. Permítese a empresas privadas porque moitas veces teñen a tecnoloxía e o capital para desenvolvelas máis rápido do que o farían as axencias estatais.
2. Marco regulatorio laxo e desfasado: A lexislación espacial internacional (como o Tratado do Espazo Exterior de 1967) é anterior á era das megaconstelacións. Non foi deseñada para regular miles de satélites comerciais e non contén provisións específicas para a contaminación lumínica ou o lixo masivo. As regulacións existentes son principalmente a nivel nacional (por exemplo, a Comisión Federal de Comunicacións nos EUA para as licenzas de operación) ou a través de organismos como a Unión Internacional de Telecomunicacións (UIT), que asigna frecuencias, pero non limitan realmente o número de obxectos ou o seu impacto no ceo nocturno.
3. Presión das empresas e o "lobby" tecnolóxico: As grandes corporacións espaciais teñen un enorme poder de influencia. Presentan os seus proxectos como esenciais para o futuro da comunicación e a innovación, o que dificulta que os gobernos se opoñan sen ser acusados de frear o progreso.
4. Falta de conciencia pública e debate: Ata agora, a maioría da poboación non era consciente dos riscos. Cando moitos ven un "tren de satélites" por primeira vez, a reacción é de asombro, non de alarma. É aquí onde radica a importancia de iniciativas como a nosa, para informar e xerar un debate público serio.

O custo oculto para todos nós

Con todo, esta aparente "bendición" tecnolóxica vén con un custo moi elevado e silencioso:

• O noso dereito a un ceo natural e limpo: Como xa dixemos, están a roubarnos a posibilidade de observar as estrelas sen interferencias, tanto para a ciencia como para o goce persoal. Este é un dereito que, lamentablemente, non está recollido en ningunha lei internacional.
• Radiación electromagnética e saúde: A preocupación pola radiación destes miles de artefactos é lexítima. Aínda que as empresas afirman que os niveis son seguros, a ciencia a longo prazo sobre a exposición continua e global a estas redes de satélites aínda está por facerse, e os efectos acumulativos son unha incógnita que non podemos ignorar. Non se nos garante un ceo libre de radiación artificial e ese é un dereito fundamental.
• O lixo espacial en aumento: Cada satélite é un risco potencial de colisión e de xeración de máis lixo. Isto ameaza o acceso futuro ao espazo para calquera propósito, incluídas misións científicas ou de defensa planetaria.

Os gobernos, ao permitiren estes lanzamentos, están a priorizar un tipo de progreso tecnolóxico e económico sobre a protección dun ben común global. É un tema complexo, pero a nosa voz, a dos que coñecemos o ceo de verdade, é crucial para que este debate non quede en silencio

É doado caer no desánimo cando se observa a dirección que está a tomar o mundo. Aire que respiramos, auga que bebemos, alimentos que comemos, as radiacións ás que nos expoñemos, e un estilo de vida que nos afasta cada vez máis do natural... entre unhas cousas e outras, hai quen cre que xa nos condenaron á extinción. E o que está a ocorrer co espazo, baixo a escusa das comunicacións, non fai máis que reforzar esa idea de que "non dan puntada sen fío".

É vital que nos informemos, que cuestionemos e que esixamos responsabilidade. Non podemos permitir que o noso dereito a un ceo limpo, a un planeta san e a un futuro sen ameazas invisibles sexa sacrificado en nome dun progreso cego e sen control.

Que opinas ti sobre esta perspectiva? Cres que estamos ante unha ameaza maior do que pensamos?

Nestes últimos días, o mundo volveu virar os ollos cara Oriente Medio: primeiro Israel atacou Irán e, pouco despois, Estados Unidos —principal potencia da OTAN— sumouse á escalada militar sen consultar nin informar previamente aos demais países aliados. A decisión unilateral do presidente estadounidense, asumida sen debate nin consenso, deixou en evidencia o papel residual doutros membros da Alianza Atlántica, convertidos nun apéndice mudo dun imperio que actúa ao seu antollo.

Como se isto fose pouco, apenas dous días despois deste ataque, Washington convocou unha cume da OTAN para esixir aos estados membros un novo esforzo: investir un 5% do seu PIB en armamento, unha cifra astronómica que só beneficia á industria bélica e ás oligarquías que viven do conflito. A única voz que se mantivo firme, poñendo unha liña vermella, foi a do presidente do Goberno español, que defendeu —non sen críticas— a necesidade de priorizar os servizos públicos fronte ao negocio da guerra.

Porque en España —e tamén en Galicia— sabemos ben que significa ter dereitos sociais: sanidade pública, educación accesible, pensións e servizos que non existen nese modelo ultracapitalista norteamericano onde quen non ten cartos non pode estudar nin curarse. Aquí non queremos converter os hospitais en empresas nin entregar a nosa soberanía á lóxica militar dunha potencia que decide bombardear sen pedir permiso nin dar explicacións.

Ademais, non esquecemos quen é Israel: un estado que perpetra crimes contra a poboación palestina mentres acusa, sen rubor, ao noso presidente de “estar no lado equivocado da historia” simplemente por reclamar xustiza. Pois si, aquí somos moitos e moitas os que dicimos abonda: queremos saír da OTAN, deixar de apoiar un estado xenocida e defender que Galicia e España son países soberanos que non poden nin deben ser peóns no taboleiro doutros.

É hora de dicilo alto e claro: non á guerra, non á OTAN, si aos dereitos sociais e á paz.

Lume nas Barrioncas

O pasado xoves 26 tiveron que vir apagar un incendio que se iniciou na zona das Barrioncas e no camiño do Formado. A rápida intervención dos bombeiros conseguiu deter o lume evitando unha catastrofe maior.

A calor destes días fixo secar todo e o risco de incendio é elevadisimo.

Dificil é crer que o incendio se ocasionou accidentalmente pero tal vez. Non puiden falar cos bombeiros desprazados para saber si atoparan algunha evidencia de intencionalidade.

--------------------------------------

Os tapiais de Piño

Nestes días tivemos a visita dunha rapaza, Branca que veu a investigar sobre as numerosas construccións que hai na nosa parroquia con esta técnica, realizando unha visita pola mesma en compañía de membros da asociación veciñal e veciños de idade que lembran ás persoas que acomenteron algunhas das construcións ata case os anos 60 onde se testemuña unha dos últimos tapiais realizados.

Bando da Alcadía

Un bando do concello anuncia que o cobro da tarifa da auga e do lixo farase quadrismestral e non semestral como se viña facendo. Nos vindeiros días pasarase o recibo correspondente a xaneiro, febreiro, marzo e abril de 2025.

A ordenanza fiscal reguladora foi modificada pola Deputación de Lugo e publicada no Boletín Oficial da Provincia con data 09 de maio de 2025.

--------------------------------------

Xantar de Confraternidade

Este pasado sábado 14 de xuño foron numerosos os veciños que se xuntaron para desfrutar dun xantar e rematar o remanente de comida que sobrara das festas da Santa Bárbara.

Podes ollar no lateral algunha imaxe pública da misa de procesión da festa da Santa Bárbara 2025.

----------------------------------------

Obras particulares

Nas últimas semanas dous veciños acondicionaron pozos tradicionais da súa propiedade.

Os dous pozos, un da moradella e outro da Cova foron restaurados polos seus respectivos donos.O da Moradella limpouse a man e tapouse cunha placa de cemento. O da Cova tamén se acondicionou cuns tubos e arcos grandes de formigón.

Este tipo de actuacións son de grande valor, pois contribúen á preservación do patrimonio rural e garanten a súa funcionalidade durante moitas décadas, en beneficio das futuras xeracións.